ابزار برنامه ریزی استراتژیک چیست؟
برنامه ریزی استراتژیک فرایند تدوین استراتژی یا نقشه راه و برنامه اقدام برای دستیابی به اهداف یک سازمان است.
عناصر اصلی هر فرآیند برنامه ریزی استراتژیک عبارتند از:
1. درک کامل چشم انداز، رسالت و ارزش های سازمان
2. ارزیابی وضعیت فعلی به منظور دست یابی به برجسته ترین عوامل داخلی و خارجی مؤثر بر سازمان که به انتخاب هوشمندانه استراتژی ها کمک می کند.
چشم انداز ، رسالت و ارزش های سازمان عناصر اساسی فرآیند برنامه ریزی استراتژیک است. تعریف دقیق چشم اندازو رسالت سازمان باعث مشخص شدن مسیر سازمان و تمرکز بر روی اهداف می شود و ارزش های یک سازمان زمینه تصمیم گیری را فراهم می کند.
ارزش ها مجموعه باورهای مشترکی هستند که فرهنگ یک سازمان را تعیین می کنند.
• بیانیه ی چشم انداز، آینده نگر است و وضعیت مطلوب یا ایده آل سازمان را توصیف می کنند. آنها به این سوال پاسخ می دهند – ما می خواهیم کجا باشیم؟
• بیانیه ی ماموریت اهداف اساسی سازمان را توضیح می دهد، چرا وجود دارد و چه کاری برای دستیابی به وضعیت ایده آل خود انجام می دهد. به رسالت سازمان ، ماموریت سازمان نیز می پویند که به این سوال پاسخ می دهند – چه می کنیم؟
ابزارهای رایج برای ارزیابی عوامل داخلی و خارجی موثر بر تصمیمات استراتژیک ، SWOT و تجزیه و تحلیل PEST یا PESTEL است.
ابزار SWOT
ابزار SWOT (نقاط قوت ، ضعف ، فرصتها ، تهدیدها) روشی برای تجزیه و تحلیل نقاط قوت و ضعف درونی و فرصتها و تهدیدهای خارجی است که در شرکت ها استفاده می شود. نقاط قوت شامل توانایی ها و منابع شرکت می باشد که آن را برای ارائه ارزش و مزیت رقابتی قادر می سازد. نقاط ضعف مواردی هستند که توانایی یک شرکت در بهره برداری از نقاط قوت خود را محدود می کنند. فرصت ها این امکان را به سازمان می دهد که بتواند مزیت رقابتی خود را بهبود ببخشد. تهدیدها ممکن است از طرف رقبا، افراد، سازمانها، نهادهای نظارتی یا سایر عوامل در محیط کسب و کار باشد.
ابزار PEST
ابزار PEST (تحلیل عوامل سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی ، فناوری) یک چارچوب جامع برای گسترش تجزیه و تحلیل SWOT است که شامل موضوعات سیاسی و نظارتی ، عوامل اقتصادی ، هنجارها و نگرشهای اجتماعی و همچنین عوامل جامعه شناختی و پیشرفت های تکنولوژی است.
برخی سازمانها تجزیه و تحلیل PEST را گسترش می دهند و از ابزار PESTEL استفاده می کنند تا عوامل قانونی و زیست محیطی را نیز در بر بگیرد.
ابزار برنامه ریزی استراتژیک چه مزایایی دارد؟
برنامه ریزی استراتژیک سازمان را قادر می سازد برای دستیابی به اولویت ها، منابع را به خوبی اختصاص دهد و مسئولیت کارمندان را در جهت مأموریت و چشم انداز خود هماهنگ کند. مجددا تاکید میکنیم که اگر چشم انداز و رسالت سازمان واضح باشد مسیر دستیابی به اهداف و اولویت ها به خصوص در شرایط بحرانی عموار می شود. تجزیه و تحلیل جامع SWOT و PEST به یک سازمان کمک می کند تا چگونگی استفاده از نقاط قوت ، بهبود نقاط ضعف خود و استفاده از فرصت های خود را متوجه شود.
سؤالاتی در مورد اجرای ابزارهای برنامه ریزی استراتژیک
• برنامه امروز سازمان چیست؟ چگونه این برنامه را اجرا می کنیم؟ ذینفعان این برنامه چه کسانی هستند؟
• مقصد ایده آل در شرایط فعلی کجاست؟ در صورت رسیدن به مقصد ایده آل چه عملیات دیگری باید انجام شود؟ چگونه قرار است آن عملیات را اجرا شود؟
اقداماتی که لازم است اجرا کنید
• در فرایند برنامه ریزی استراتژیک یک تیم از کلیه مسئولان شرکت مستقر سازید و آنها را در تدوین استراتژی دخالت دهید.
• وقتی را برای مرور ارزشها، چشم انداز و رسالت سازمان اختصاص دهید.
• به چهار عنصر ابزار تجزیه و تحلیل SWOT توجه کنید. نقاط ضعف و تهدید و همچنین نقاط قوت و فرصت ها
• نقاط قوت و ضعف داخلی را در برابر فرصتها و تهدیدهای خارجی ارزیابی کنید تا اولویت های استراتژیک مشخص شود.
• از تجزیه و تحلیل SWOT برای تعیین اولویت ها، اهداف و مقاصد، عملیات و ابزار اندازه گیری عملکرد استفاده کنید.
اقداماتی که باید از آنها اجتناب کنید
• برای برنامه ریزی استراتژِک فقط به تدوین یک برنامه ی دستوری و ابلاغی متوسل نشوید. برای موفقیت نیاز به کار تیمی دارید.
• هنگام ارزیابی نقاط قوت فرهنگ شرکت یا کیفیت مدیریت خود را نادیده نگیرید. اغلب احساس می شوند این نقاط قوت نا ملموس اند اما اتفاقا بسیار موثر اند.
• فراموش نکنید که نقاط ضعف داخلی را بهبود ببخشید.
• فراموش نکنید تهدید بیرونی سازمان را رصد کنید و با ارزیابی میزان ریسک واکنش خود را به تهدیدات بیرونی برنامه ریزی کنید. (باید تشخیص دهید که تهدیدات بیرونی در حد هشدار هستند یا تهدید کننده هستند و نیاز به واکنش دارند.)
• هرگز برنامه استراتژیک را با عوامل تئوری و انتزاعی پر نکنید. استراتژی باید به اهداف و برنامه های عملی روزانه تبدیل شود.
یک مثال عملی از استفاده ابزارهای برنامه ریزی استراتژیک توسط مجموعه حسابنامه
عملیات با تمرکز بر روی واحد پشتیبانی مشتریان
این گزارش نقش چشم انداز، رسالت، ارزشها و ابزار تجزیه و تحلیل SWOT / PEST را در فرآیند برنامه ریزی استراتژیک نشان می دهد.
مرحله 1 موقعیت رقابتی شرکت، ابزار تکنولوژی و عملکرد مالی توسط مدیر عامل بررسی شد.
مرحله 2 یک تجزیه و تحلیل SWOT جامع است که توسط گروه وسیعی از مدیران و کارمندان انجام شده است.
مرحله 3 یک چشم انداز بر اساس پنج ارزش اساسی سازمان به تدوین شد. این برای روشن شدن مسیر شرکت برای دستیابی به نتایج مورد نظر ایجاد شده است.
نقاط قوت و ضعف با ابزار SWOT تحلیل شد تا تمرکز بر رشد در سه حوزه اصلی مورد نیاز شرکت قرار بگیرد و بتواند در حوزه مورد نظر خود به بازار تسلط یابد. اهداف بلند مدت قطعه قطعه شده و به اهداف عملیاتی کوتاه مدت برای افراد و اهداف پروژه که با اهداف استراتژیک هماهنگ بودند، تبدیل شدند. برای ارزیابی عملکرد شاخص های کلیدی (KPI) تدوین شد و کلیه اعضا برای اجرا برنامه متعهد شدند.
نکات کلیدی
• دخالت تیمی از افراد موظف سازمان در تجزیه و تحلیل SWOT و مشخص کردن چشم انداز مبتنی بر ارزش ها برای پایداری و اجرای موفق برنامه ضروری است.
• پیوند سازی بین عملکرد مالی با اهداف استراتژیک و عملکرد فردی کارکنان این امکان را می دهد تا آنها ببینند که چگونه عملکردشان درعملکرد کل واحد تجاری نقش داشته دارد.
تینا شاهپوردوست
مشاور مالی، مدرس، تحلیلگر و حسابدار مدیریت خبره بین المللی (CIMA)
موسس مجموعه حساب لِرن و موسسه خدمات مالی حسابنامه
پرطرفدار ترین دوره ها
دوره دیجیتال مایندسِت
پرطرفدار ترین دوره
دیجیتال مایندسِت شما را با دنیای جدیدی آشنا خواهد کرد. دوره دیجیتال مایندسِت برای کسانی است که می خواهند در استفاده از تکنولوژی های نــــــــــــــوظهور از جمله بلاکچین، RPA، هوش مصنوعی، تحلیل داده و هوش اجتماعی شایستگی کسب کنند.
دوره جامع بلاکچین
پرطرفدار ترین دوره
دوره جامع بلاکچین برای افرادی است که همیشه در حرفه خود پیشتاز هستند. جویای آخرین تغییرات حرفه خود باشید.در بازار کار پیشتاز شوید، با کسب مهارت های جدید توجه ها را به سمت خود جلب کنید و یک متخصص حرفه ای در عصر دیجیتال باشید.
دوره جامع تحلیل اطلاعات مالی
پرطرفدار ترین دوره
این دوره برای دستیابی به درک کامل از پروسه تحلیل مالی و این سوال که تحلیل مالی چه تصویری از سازمان به ما می دهد و در رابطه با آن به ما چه میگوید، نحوه ارائه اثر بخش اطلاعات و نتایج استخراج شده از تحلیل مالی به کلیه ذینفعان سازمان طراحی شده است.
پربازدید ترین مقاله ها
بهای تمام شده محصولات دیجیتالی
پر بازدید این هفته
از آنجا که ما یک فایل از محصول دیجیتال را می توانیم به تعداد نامحدود به فروش برسانیم ، نمیتوانیم هزینه ها را بر تعداد محصولات تولید شده (مشابه محاسبه بهای تمام شده محصولات فیزیکی) محاسبه کنیم.
امنیت سایبری اطلاعات مالی
پر بازدید این هفته
دارک وب بستر کلاهبرداریها، فعالیتهای مجرمانه و دزدی اطلاعات است. دارک وب خانهی اقتصاد کلاهبرداری و جوامع مجرمانه است. دپارتمانهای مالی چه کاری میتوانند انجام دهند؟
آینده کار از زبان سازمان اقتصاد جهانی
پر بازدید این هفته
بحران بزرگی در شرف وقوع است، یک بحران که بر سازمانها و اقتصادهای جهان تأثیر خواهد گذاشت. پیشبینی میشود که تا 2030، با کمبود 85.2 میلیون کارگر ماهر در جهان مواجه شویم.